کاربران ویندوز 10 بخوانند: چگونه قرار است مایکروسافت از سیستم عاملش ثروت جمع کند

بازار فروش کامپیوترهای شخصی که خوابیده است، درآمد مایکروسافت از لایسنس‌ها نیز کم است و مایکروسافت می‌گوید در حال گشتن برای فرصت‌های جدید برای درآمد زایی است. در این مطلب با هم خواهیم خواند که چگونه قرار است در آینده مایکروسافت از مشتریانش کسب درآمد کند.

گزارش‌های مالی شرکت‌های بزرگ غیر خصوصی معمولاً صاف و ساده است و پر از جدول‌های تعادل که مخارج و درآمد را در یک مدت مشخص نشان می‌دهند. ولی خواندن این گزارش‌ها نیز ارزش خودشان را دارند، مخصوصاً آن بخش‌هایی که مدیریت هزینه ریسک‌های رقابتی و… را تعیین می‌کند.

از زمان عرضه‌ی ویندوز 10 در ماه جولای سال 2015 میلادی، در تمام گزارشات مالی مایکروسافت این جمله ذکر شده بود:

ما پیش بینی می‌کنیم که ویندوز 10 فرصت‌های جدیدی برای درآمد زایی پس از لایسنس ایجاد خواهد کرد که فراتر از درآمد اولیه‌ی فروش لایسنس خواهد بود.

نزدیک به سه سال است که می‌گذرد و این جمله همچنان در جای خود باقی مانده است و همچنان از آینده‌ای می‌گوید که ظاهراً هنوز نیامده است.

ولی به نظر می‌رسد که آن “فرصت‌های جدید درآمدزایی پس از لایسنس” به زودی تحقق خواهند یافت. ویندوز 10 توسط شمار بسیار زیادی از کاربران استفاده می‌شود، قریب به 600 میلیون دستگاه در هر ماه از این سیستم عامل استفاده می‌کنند و احتمال دارد در آینده سالیانه 100 میلیون دستگاه به این رقم اضافه شود.

ارتقای به ویندوز 10 حتی ممکن است این روند را سرعت دهد چرا که رقیب اصلی ویندوز 10، یعنی ویندوز 7، تنها تا دو سال دیگر توسط مایکروسافت پشتیبانی می‌شود و پس از آن به طور رسمی ویندوز 7 توسط مایکروسافت پشتیبانی نخواهد شد، همانگونه که در ویندوز XP چنین اتفاقی رخ داد.

خب پس این فرصت‌ها دقیقا چه هستند و چگونه قرار است از کسانی که دستگاه‌های ویندوزی می‌‌خرند درآمد کسب کرد؟ قبل از خواندن این موارد، بهتر است اول بفهمیم که چگونه روابط مایکروسافت با همکاران کامپیوتری‌اش در دوره‌ی ویندوز 10 بیشتر شده است.

چند دهه است که مایکروسافت اکثر درآمدش از ویندوز را از طریق توافق نامه‎هایی برای لایسنس‌ها با سازنده‌های کامپیوتر کسب می‌کند. هر بار که یک کامپیوتری می‌خرید که ویندوز از قبل بر آن نصب شده است، قیمت ویندوزی که بر آن نصب است نیز باید با بهای کلی بپردازید.

مایکروسافت این که همکاران بزرگش چقدر برای این لایسنس‌ها می‌پردازند را فاش نمی‌کند، ولی اگر منطقی به این مسئله نگاه کنیم می‌توان این را فرض کرد که این قیمت‌ها اخیراً کاهش داشته‌اند چرا که فروش کامپیوترها افت داشته است. این افت فروش در کامپیوترهایی که برای مشتری‌های معمولی ساخته شده است بیشتر است، چرا که نسخه‌ی Home ویندوز باید با سیستم عامل شرکت اپل، یعنی Mac در سطح بالا و با کروم بوک‌ها در سطح پایین رقابت کند.

این مشکل قیمت یا همینطور ادامه خواهد پیدا کرد یا بدتر خواهد شد، به همین علت است که این شرکت بر “درآمدهای پس از لایسنس اولیه” تمرکز کرده است یا به عبارت دیگر، راه‌هایی که مایکروسافت پس از خرید کامپیوتر سعی می‌کند از طریق آن‌ها از شما پول بگیرد.

خب پس این راه‌ها چه هستند؟ می‌توان 5 دسته‌ی کلی دید که مایکروسافت سعی می‌کند از طریق آن‌ها درآمدی افزایشی از کسانی که کامپیوتر برای استفاده‌های خانگی می‌خرند ایجاد کند.

نسخه‌های پرِمیوم بیشتر

در روزهای طلایی و با شکوه کامپیوترهای شخصی، مایکروسافت به طور مداوم درآمد حاصل از ویندوز را با عرضه‌ی لایسنس‌هایی برای نسخه‌های پرِمیوم با قیمت بالاتر افزایش داد.

این عمل مایکروسافت به اوج خود در دوره‌ی ویندوز ویستا رسید، آن زمان مایکروسافت پنج نسخه‌ی مختلف برای خرده فروشی‌ها عرضه کرد: نسخه‌های Starter، Home Basic، Home Premium، Business و گران‌ترین‌شان نسخه‌ی Ultimate بود.

ولی آن نسخه‌های پرِمیوم با قیمت بالایشان عقب ماندند، این شامل نسخه‌ی Pro for Workstation ویندوز 10 نیز می‌شود که تنها خریدارانشان کاربران قدرت مندی بودند که از سخت افزارهای به‌روز و قدرت مند استفاده می‌کردند.

جای تعجب ندارد اگر مایکروسافت بار دیگر چنین اقدامی برای نسخه‌ی Home ویندوز 10 کند، شاید عرضه‌ی حالت S در کامپیوترهای OEM ارزان قیمت و ارائه‌ی پیشنهادی برای ارتقای سیستم عامل و باز کردن قابلیت‌های پیشرفته چیزی است که مایکروسافت در نظر دارد.

خدمات نرم افزاری اضافه

قبل‌تر در سال 1990، مایکروسافت به طور کاملاً عادی برای کامپیوترهای ویندوزی نرم افزارهای اضافه‌ی می‌فروخت، مانند Windows Plus Pack. این روند با خدمات اضافه‌ی ویندوز ویستا به بدترین حالت خود رسید.

امروزه دیگر جایی برای چنین نرم افزار‌هایی وجود ندارد و فروش این پکیج به مشتریان ممکن نیست، ولی می‌توان وابستگی خدمات ابری که موجب درآمدزایی می‌شود را افزایش داد.

برای مثال، Windows Defender Advanced Threat Protection یکی از خدمات امنیتی ابری است و محدوده امنیت و عملکردش از آنتی ویروس‌های معمولی فراتر می‌رود و مثال دیگر Windows Analytics است که دارای یک سری خدمات رایگان و خدمات پرِمیوم است.

اگر هر دستگاه در ماه مقداری هزینه بابت این خدمات پرداخت کند، مقدار درآمدی که مایکروسافت کسب خواهد کرد بسیار خواهد بود.

اپلیکیشن‌های شخص ثالث

بعد از این که مایکروسافت موضع خودش را در برابر اپلیکیشن‌های شخص ثالث با برنامه‌ی Windows Signature PC مشخص کرد (که به گرفته‌ی این شرکت این‌ها بدافزار هستند) مایکروسافت خودش در تمام کامپیوتر‌هایی که با سیستم عامل ویندوز فروخته می‌شد یک سری برنامه و بازی از قبل نصب می‌کرد که زیاد مورد استقبال واقع نشد.

مداوم می‌توانید از کارشناسان IT و فروشندگان کامپیوتر شنید که از این کار مایکروسافت عصبانی هستند و هربار که کامپیوتری با ویندوز 10 راه اندازی می‌کنند باید بازی‌هایی مانند Candy Crush Soda Saga و Farmville 2 را حذف کنند. حتی منوی استارت هم طبق معمول پر از برنامه‌های پیشنهادی است که شامل برنامه‌های کاربردی و فیس بوک نیز می‌شود.

برخلاف ایرادهای که از آن گرفته می‌شود، هیچ نشانه‌ای از این که مایکروسافت قرار است از این کارش دست بکشد وجود ندارد چرا که همین خود یک منشا درآمد برای مایکروسافت است. حتی انتظار داریم هم زمان با جست و جوی مایکروسافت برای فرصت‌های درآمدزا این اقدام گسترده‌تر هم شود.

مایکروسافت آفیس

ویندوز دیگر قدرت تجاری و مرکز درآمد کلان در رِدموند نیست، بلکه این عنوان به مایکروسافت آفیس و آفیس 365 تعلق می‌گیرد، چرا که مایکروسافت آفیس در سال‌های اخیر به برنامه‌ای غول آسا تبدیل شده است و نزدیک به یک چهارم درآمد کلی مایکروسافت از آفیس حاصل می‌شود.

هر کامپیوتر که در 2 سال اخیر به دست‌مان رسید و امتحانش کردیم دارای یک نسخه از قبل نصب شده‌ی مایکروسافت آفیس بود. بعد از یک دوره‌ی محدود و امتحانی که رایگان است، برنامه به شما پیشنهاد می‌دهد که برای نسخه‌ی 365 یا Personal آفیس اشتراک بخرید، که این خود سالیانه 99 دلار به ازای هر کامپیوتر به درآمد مایکروسافت اضافه می‌کند.

این طور به نظر می‌رسد که این اقدام مایکروسافت جوابگو است، چرا که تعداد افرادی که اشتراک نسخه‌ی Consumer آفیس 365 را خریده‌اند به 29/2 میلیون نفر در سه ماه آخر سال 2017 رسید. پس انتظار پیام‌هایی که درخواست خرید اشتراک را می‌کنند را داشته باشید.

تبلیغات

آن برنامه‌های پیشنهادی و پیام‌هایی که به شما اصرار می‌کند تا اشتراک بخرید، از لحاظ فنی تبلیغات هستند. ولی امکان آن وجود دارد که از طریق هدف قرار دادن کاربران با تبلیغات، در داخل محیط ویندوز و در برنامه‌های از قبل نصب شده، مایکروسافت قصد درآمدزایی داشته باشد.

این نوع روش تجارت قبلاً در سیاست‌های تجاری مایکروسافت سابقه داشته است. 4 سال پیش، وقتی که مایکروسافت 8/1 به همراه Bing را عرضه کرد، کاربران با دستگاه‌های ارزان قیمت (مخصوصاً کاربران تبلت) مورد نظر مایکروسافت واقع بودند. توضیح اقتصادی که مایکروسافت برای این امر داده شد این بود که مایکروسافت قصد افزایش سهم بازار موتور جست و جوی Bing را داشت، ولی در واقع در آمدی که مایکروسافت در این موتور جست و جو کسب می‌کند از تبلیغات است و مایکروسافت سالیانه 10 میلیارد دلار از همین راه درآمد دارد.

در تمام مواردی که بحث کردیم، این مورد از همه خطرناک‌تر است. مایکروسافت هنوز به علت روش‌های جمع آوری اطلاعاتش در ویندوز 10 تحت نظر شدید است. هر نوع اقدامی که مایکروسافت انجام دهد و این طور به نظر برسد که در حال کسب درآمد از طریق اطلاعات مشتریانش است به سرعت توجه ناظران به خصوص اتحادیه‌ی اروپا را به خود جلب خواهد کرد. در گزارشات مالی 10-Q اخیر، مایکروسافت این ریسک را می‌پذیرد و می‌گوید:

سرمایه گذاری‌هایی که شرکتمان در بهره گرفتن از داده‌ها برای بینش‌های جدید به اصل ارزشِ خدماتی که ارائه می‌دهیم، کارآمد بودن عملکرد ما، فرصت‌های درآمدزا و نوع نگاه مشتریان به کیفیت خدمات ما در حال تبدیل شدن است. این قابلیت ما در استفاده از اطلاعات مشتریان به این روش می‌تواند باعث شود که از طرف ناظران تحمیلاتی صورت گیرد که ممکن است مانع کسب سودی شود که از این سرمایه گذاری انتظار می‌رفت.

این‌ها مواردی هستند که ما می‌توانیم در مورد اقدامات بعدی مایکروسافت پیش بینی کنیم. نظر شما در این باره چیست؟ خوش حال می‌شویم اگر نظرات خود را با ما در پایین (قسمت نظرات) در میان بگذارید.

مسعود پاکراه